Mô Hình Giáo Dục Ở Phần Lan

Tại khu đô thị Vinhomes Riverside, Trường quốc tế BIS là hệ thống giáo dục chất lượng và uy tín trong top hàng đầu Việt Nam.

Chương trình giảng dạy tại Trường Quốc tế BIS

Chương trình giảng dạy của Trường Quốc tế BIS Hà Nội được thiết kế kỹ lưỡng. Chương trình nhằm tối đa hóa khả năng của mỗi học sinh và khơi dậy niềm yêu thích học tập của từng học sinhh. Với khối mầm non, trường có ba cấp độ lớp bao gồm Pre-Nursery (F1), Nursery (F2) và Reception (F3). Chương trình giáo dục Mầm non gồm 7 lĩnh vực học tập: Khả năng giao tiếp và khả năng ngôn ngữ, phát triển nhân cách, phát triển thể chất, quan hệ xã hội và cảm xúc, toán học, đọc viết, hiểu biết về thế giới và nghệ thuật và thiết kế mang tính biểu cảm.

Ngoài ra, Trường Quốc tế BIS Hà Nội cũng rất chú trọng vào các hoạt động ngoại khóa của học sinh. Thông qua các hoạt động này, học sinh có thể khám phá sở thích và năng khiếu của bản thân ở các khía cạnh khác nhau. Ngoài ra các em có thể chia sẻ sở thích với bạn bè cùng lớp, từ đó phát triển kỹ năng xã hội, kỹ năng giao tiếp.

Phụ huynh có thể đăng ký cho con tham gia các hoạt động ngoại khóa ở đầu mỗi học kỳ. Hầu hết các hoạt động ngoại khoá của trường đều miễn phí. Tuy nhiên có một số hoạt động yêu cầu đóng phí bằng tiền mặt.

Hiện tại trường có các hoạt động ngoại khóa tiêu biểu như: khiêu vũ, câu lạc bộ origami, bóng bàn, đấu kiếm, câu lạc bộ lego, câu lạc bộ thể dục,...

Xem thêm: Trường liên cấp Vinschool  tại Vinhomes Riverside The Harmony

Trung tâm thể thao Vinhomes Health Club

Giáo viên hướng dẫn học sinh trong lớp ở Phần Lan - Ảnh: FT

Bí mật thành công của nền giáo dục Phần Lan chính là chất lượng dạy học, lấy học sinh làm trung tâm và đội ngũ giáo viên được quan tâm và ưu tiên hàng đầu, chứ không chạy đua theo thành tích.

Tất cả giáo viên đều được đào tạo nghiêm ngặt, phải có bằng thạc sĩ mới được đứng lớp và họ được xem là những chuyên gia giáo dục. Phần Lan lựa chọn và tuyển dụng giáo viên rất kỹ lưỡng. Chẳng hạn trong năm 2010, có 1.258 sinh viên đăng ký chương trình đào tạo giáo viên tiểu học nhưng chỉ 123 người (9,8%) được chấp nhận để tham gia chương trình đào tạo giáo viên tiểu học trong thời gian năm năm. Mức lương hằng năm của một giáo viên tiểu học từ 40.000-60.000 USD và giáo viên làm việc 190 ngày/năm.

“Chương trình đào tạo giáo viên tiểu học năm năm rất tốn kém, nhưng đội ngũ giáo viên được đào tạo ra đều có năng lực cao và được xã hội tôn trọng” - Jari Lavonen, trưởng khoa sư phạm tại đại học Helsinki, cho biết.

Hàn Quốc băn khoăn chuyện học bằng tiếng Anh

Các trường đại học hàng đầu ở Hàn Quốc từ nhiều năm nay đã đua nhau mở rộng những lớp dạy hoàn toàn bằng tiếng Anh trong nỗ lực cạnh tranh đưa sinh viên và giảng viên Hàn Quốc lên chuẩn quốc tế. Tuy nhiên, việc giảng dạy này đang gây nhiều tranh cãi, sau khi các sinh viên và giảng viên nêu ra những điểm bất cập, kém hiệu quả và thiếu tính thực tế.

Giáo sư Choi Gwang Mu, giảng viên bộ môn khoa học máy tính ở Đại học Khoa học công nghệ Hàn Quốc (KAIST), nhận xét: “Dạy các môn học chuyên ngành bằng tiếng Anh là không hiệu quả. Một sinh viên học các môn chuyên ngành bằng tiếng Anh chưa chắc giỏi hơn các sinh viên học bằng tiếng mẹ đẻ. Thật sai lầm khi buộc sinh viên học các môn chuyên ngành bằng tiếng Anh”.

Theo giáo sư Hong ở Trường đại học Quốc gia Seoul, cả giảng viên và sinh viên đang phải chịu rất nhiều áp lực. “Tiếng Anh trở thành trở ngại lớn cho cả giảng viên và sinh viên. Giảng viên phải mất gấp đôi thời gian bình thường để chuẩn bị bài giảng các môn chuyên ngành bằng tiếng Anh - ông cho biết - Rất nhiều sinh viên lại gặp khó khăn để hiểu các thuật ngữ chuyên ngành. Nhiều sinh viên của tôi cho biết họ phải về nhà dịch các bài giảng tiếng Anh sang tiếng Hàn mới hiểu nổi”.

“Thú thật nhiều khi tôi học những môn chuyên ngành bằng tiếng Hàn còn không hiểu nổi huống hồ lại học tất cả bằng tiếng Anh” - Seo Seong Woo, một sinh viên năm cuối ở Trường đại học Quốc gia Seoul, thú nhận.

Phần Lan có chính sách giáo dục linh động và giao quyền tự chủ cho nhà trường, nhất là cho giáo viên. Các trường học theo một chương trình chuẩn, nhưng giáo viên có quyền thiết kế chương trình và chọn sách giáo khoa theo đặc điểm và năng lực của học sinh.

Tùy theo từng nhóm học sinh, giáo viên có thể áp dụng nhiều phương pháp dạy học khác nhau, nhưng phải đảm bảo nguyên tắc giáo dục “một người vì mọi người và mọi người vì một người”. Nghĩa là học sinh được giáo dục cùng nhau tiến bộ chứ không hơn thua nhau từng điểm số một. Giáo viên tạo điều kiện cho học sinh giỏi giúp đỡ học sinh yếu và phải đảm bảo tất cả học sinh đều nắm vững kiến thức. Giáo viên theo sát từng học sinh để giúp từng học sinh tiến bộ trong học tập.

Một năm học chỉ có 190 ngày và mỗi ngày 4 giờ, tuyệt đối không dạy thêm ngoài giờ hay đi học thêm... Nhưng ngoài trường học, Phần Lan có nhiều thư viện đa chức năng ở tất cả các địa phương nhằm đảm bảo nhu cầu đọc sách và học tập cho học sinh sau giờ học.

Theo Bộ Giáo dục Phần Lan, 6% GDP của quốc gia này được chi cho giáo dục. Giáo dục ở Phần Lan được xem là quốc sách và hoàn toàn miễn phí. Bà Sirpa Maenpaa, đại sứ Phần Lan ở Thái Lan, chia sẻ: “Phần Lan áp dụng mô hình giáo dục miễn phí bởi vì giáo dục là đầu tư cho con người và thực hiện sự công bằng giữa con người với con người. Giáo dục miễn phí là cánh cổng chính để thúc đẩy sự năng động và tiến bộ xã hội. Dù cho bạn được sinh ra trong một gia đình nghèo khó, nhưng giáo dục sẽ giúp bạn bước lên những bậc thang cao hơn trong xã hội”.

Khoảng 1.000 nhà giáo dục ở các nước đã đến Phần Lan để học hỏi kinh nghiệm mô hình giáo dục của nước này trong thời gian từ năm 2003-2010, theo bà Maenpaa.

Một số chính sách giáo dục Phần Lan được “xuất khẩu” ra nước ngoài, nhưng không phải nước nào cũng có thể áp dụng thành công. Thái Lan, chẳng hạn, đang nỗ lực áp dụng mô hình này của Phần Lan nhưng không gặt hái được nhiều thành công. Nhiều học sinh Thái Lan hơi thua kém bạn bè một chút là phụ huynh lập tức đóng tiền cho con em đi học thêm ngoài giờ, còn Phần Lan không có tình trạng dạy thêm học thêm.

“Phần Lan là một xã hội công bằng. Một số nước châu Á, như Nhật Bản và Hàn Quốc vốn là hai xã hội có tính cạnh tranh cao, vì thế nếu học sinh học thua kém bạn bè trong lớp thì phụ huynh lập tức đóng tiền cho con em đi học thêm vào buổi tối.

Ở Phần Lan, học giỏi hơn bạn không quan trọng. Bởi vì mọi người đều ở một mức trung bình, quan trọng hơn là bạn phải nâng cái mức trung bình đó cao hơn nữa” - Reijo Laukkanen, một nhà nghiên cứu chính sách giáo dục, cố vấn Hội đồng giáo dục quốc gia của Phần Lan, nhận xét. Nghĩa là mỗi học sinh đều phải nỗ lực phấn đấu hơn trong học tập, chứ không phải cố gắng để hơn thua bạn bè cùng lớp một vài điểm để được xếp hạng cao.

“Ở châu Á, học sinh không những phải căng thẳng học nhiều giờ ở trường mà còn phải đi học thêm và phải đối đầu với nhiều kỳ thi cấp quốc gia. Ở Phần Lan, học sinh không phải học tập căng thẳng nhưng vẫn tiếp thu bài tốt, còn nhà trường và giáo viên đều đảm bảo chất lượng đầu ra cho học sinh. Đây là một mô hình giáo dục rất lôi cuốn” - bà Andreas Schleicher, quản lý Chương trình đánh giá chất lượng học sinh quốc tế PISA, cho hay.

5 "giáo viên của Năm", đại diện cho 4 bang của nước Mỹ là Montana, Indiana, Nebraska, Colorado và 1 đại diện của hệ thống các trường quân sự, đã dành 3 tuần ở Phần Lan – nơi mà họ đã tới thăm ĐH Helsinki và Cơ quan Giáo dục quốc gia nước này.

Họ cũng tham gia một vài cuộc hội thảo và thảo luận về sự phát triển của hệ thống giáo dục Phần Lan.

Hệ thống giáo dục Phần Lan từ lâu đã được ca ngợi là hình mẫu cho một nền giáo dục thành công, được xếp hạng cao nhất trong các đánh giá quốc tế (đã giảm trong vài năm gần đây).

Vậy nên, các nhà giáo dục Mỹ muốn học tập “cách giảng dạy giống như Phần Lan” – một trong những quốc gia hạnh phúc nhất thế giới và cũng là nơi nổi tiếng với việc cứ mỗi 45 phút học bài thì học sinh lại có 15 phút vui chơi.

Dưới đây là những chia sẻ của 2 giáo viên: Nelson tới từ bang Indiana và Amber Vlasnik tới từ Nebraska về những gì mà họ thu nhận được từ chuyến đi này.

Bí mật cốt yếu: Trao quyền cho giáo viên

Cả Nelson và Vlasnik đều cho rằng các trường học Phần Lan có nhiều điều tương đồng với các trường học Mỹ. Tuy nhiên, một khác biệt lớn là giáo viên được coi trọng hơn.

Việc đào tạo giáo viên của Phần Lan rất nghiêm ngặt và chọn lọc. Chỉ có khoảng 10% sinh viên đăng ký được chọn học ngành sư phạm. Chính vì thế, giáo viên sẽ không bị đánh giá qua điểm số của những học sinh mà họ dạy.

Quan điểm của Phần Lan là: “Bạn đã là chuyên gia trong lĩnh vực đó, nên chúng tôi không cần phải kiểm tra học sinh của bạn để đánh giá bạn đã làm được ở mức độ nào”. “Những điều đó không có ở giáo dục Mỹ. Việc đánh giá khiến các giáo viên mất đi sự tự tin” – Nelson nói.

Một điểm then chốt khác là, các giáo viên ở Phần Lan có quyền tự quyết định mình sẽ dạy gì và dạy như thế nào cho học sinh của họ.

“Trong khi giáo viên Mỹ ngần ngại thì họ chỉ cần nói: ‘ồ, cái này có vẻ tốt, hãy để tôi thử xem’. Đó là một trong những điều lớn nhất tôi thu nhận được. Chẳng có bí quyết giáo dục nào hết. Cũng chẳng có công thức bí mật nào về việc họ đang làm đúng, còn chúng ta đang làm sai. Họ chỉ cố gắng thử những thứ mới mẻ và sáng tạo, trao quyền cho giáo viên nhiều hơn” – Vlasnik đúc kết.

Các nhà lãnh đạo giáo dục Phần Lan tin rằng “giáo viên biết cách giảng dạy nào là tốt, chúng ta chỉ cần để họ làm mà thôi”.

Văn hóa lấy học sinh làm trung tâm

Học sinh Phần Lan thích tới trường để học tập – Nelson khẳng định. Vì thế, các giáo viên Phần Lan không mường tượng được khi giáo viên Mỹ hỏi họ về cách xử lý kỷ luật với học sinh.

“Có vẻ như việc kỳ vọng học sinh học tập tốt ở trường đã trở thành văn hóa” – Nelson nói. “Có 2 điều mà tôi luôn thấy người Phần Lan cho rằng đó là trách nhiệm của một công dân. Một là chăm sóc cơ thể bạn, hai là chăm sóc việc học tập của bạn. Giáo dục là một hoạt động suốt đời, và nó không chỉ diễn ra trong trường học, và nó cũng không kết thúc khi bạn rời khỏi trường”.

Tất nhiên, Phần Lan không có câu trả lời cho tất cả mọi người: Vẫn có hơn ¼ học sinh Phần Lan nói rằng họ không cảm thấy hạnh phúc khi tới trường và họ cảm thấy họ không thuộc về nơi đó.

Nelson cho rằng, ở Phần Lan, cách sống – trong đó có cả cách nhìn nhận của học sinh về trường học – là thoải mái hơn và ít cạnh tranh hơn ở Mỹ. “Mục tiêu bao quát của hệ thống giáo dục Phần Lan là truyền cảm hứng cho học sinh và giúp họ sống một cuộc sống hạnh phúc, trọn vẹn”.

Chương trình tập trung vào kỹ năng

Năm ngoái, Phần Lan đã giới thiệu một chương trình phổ thông mới trên quy mô toàn quốc. Nó được xây dựng chủ yếu bởi chính các giáo viên và cựu giáo viên – Petteri Elo, một giáo viên kiêm cố vấn giáo dục ở Phần Lan, cho hay.

Ngoài phương pháp học tập dựa trên hiện tượng – nghĩa là học sinh được yêu cầu thiết kế và thực hiện một dự án liên ngành trong mỗi năm học, thì chương trình học này còn tập trung vào các kỹ năng.

“Một giáo viên truyền thống thường chỉ nghĩ đến nội dung, nội dung và nội dung” – Elo nói. “Nhưng ở Phần Lan, chúng tôi được yêu cầu phải nghĩ về kỹ năng, kỹ năng và kỹ năng”.

Có 7 kỹ năng mà chương trình giáo dục của chúng tôi đặt mục tiêu xây dựng, trong đó có năng lực về văn hóa, kỹ năng sử dụng đa ngôn ngữ, kinh doanh, “tư duy và học tập để học hỏi”. Thay vì đòi hỏi truyền đạt những nội dung nhất định thì các giáo viên được yêu cầu lồng ghép những kỹ năng này vào bài giảng của họ. Nó không phải là “nội dung và kỹ năng, mà là nội dung có kỹ năng” – Elo nói.

Yêu cầu này cũng đòi hỏi giáo viên phải thay đổi tư duy. Nelson cho biết cô đã có ấn tượng rằng việc này sẽ khiến một số giáo viên Phần Lan phải đau đầu.

Có những chương trình tập huấn cho giáo viên được Chính phủ tài trợ. Tuy nhiên, về cơ bản giáo viên được quyền thực hiện chương trình trong lớp học của mình khi họ thấy phù hợp. “Chúng tôi là những chuyên gia có thể tự tìm ra cách để thực hiện” – Elo chia sẻ.

Tuy nhiên, Elo cũng cho rằng, được trao quyền có thể là con dao hai lưỡi. Giáo viên Phần Lan không có ai kiểm tra việc thực hành bài giảng của họ. Một mặt, điều đó vô cùng quyền lực, nhưng Elo cho rằng nó có thể gây ra vấn đề nếu như một giáo viên không lấy chương trình làm trọng tâm. Khi Elo tới Mỹ học tập theo học bổng Fulbright, anh đã bị cuốn hút bởi việc giáo viên Mỹ tập trung vào việc hoàn thành chương trình như được thiết kế.

“Nếu như chúng tôi có thể tập trung vào việc giảng dạy thật hiệu quả theo khung chương trình đưa ra thì với một chương trình xuất sắc như thế này, việc giảng dạy và học tập sẽ thật tuyệt vời” – anh nói.

Vlasnik và Nelson đều cho biết, họ rời Phần Lan với những ý tưởng thiết thực mang trở lại lớp học của mình.

Nelson cảm thấy cô được truyền cảm hứng bởi sự tập trung vào tính bền vững trong chương trình của Phần Lan.

“Có sự tồn tại đồng thời giữa con người, môi trường và thiên nhiên” – cô nói. “Dường như con người ở đó để chăm sóc cho cơ thể họ, chăm sóc cho việc học tập của họ và tham gia vào việc xây dựng một tương lai bền vững… Đó là những gì họ đã trao truyền cho học sinh của mình ngay từ đầu”.

Nelson – một giáo viên tiếng Anh và nghệ thuật ngôn ngữ - cho biết cô sẽ kết hợp quan niệm đó với việc học tập toàn cầu vào lớp học của mình một cách có chủ ý hơn.

Vlasnik – người sẽ trở thành một người điều hướng giảng dạy trong năm nay – cho biết, cô sẽ kết hợp một số triết lý Phần Lan vào thực hành của mình – chủ yếu là sử dụng nghiên cứu khi thiết kế bài giảng. Các nhà giáo dục Phần Lan sẽ đưa kết quả nghiên cứu vào thực tiễn, ban đầu thực hiện nó ở quy mô nhỏ, sau đó mở rộng dần ra.

Những giáo viên này cho rằng, họ rời Phần Lan với suy nghĩ: có nhiều sự tương đồng hơn là sự khác biệt giữa hai hệ thống giáo dục. Nhưng hệ thống giáo dục của Phần Lan cho thấy niềm tin mà họ đặt vào giáo viên lớn đến mức nào.